Blask fajerwerków, cień problemu – o ukrytych zagrożeniach

Czy fajerwerki są warte ceny, jaką płacą ludzie i zwierzęta?”

Przed nami kolejny etap batalii o poszanowanie prawa do spokoju i ciszy kontra prawo do nieokiełznanej zabawy według upodobań… W centrum sporu: fajerwerki – jako symbol dobrej zabawy dla jednych a zagrożenia i dyskomfortu dla innych. Jak dotąd – oglądać je i słyszeć muszą wszyscy.
Trudno nie zgodzić się, że za ich efektownym blaskiem kryją się liczne problemy związane z ich wpływem na zdrowie i dobrostan ludzi oraz zwierząt. Eksplozje hałasu, intensywne światło i zanieczyszczenie środowiska to tylko niektóre z negatywnych aspektów, które warto przeanalizować w kontekście współczesnych rozważań na temat odpowiedzialności społecznej.

Eksplozje emocji czy ukryte zagrożenie?

Emocje towarzyszą wszystkim odbiorcom. Niestety dzielą nasze społeczeństwo i coraz bardziej polaryzują w ostatnich latach, odkąd ci, którzy nie odczuwają entuzjazmu na ich widok zaczęli coraz głośniej to komunikować. Wciąż jest wielu zwolenników tej formy zabawy, do których nie dociera przekaz, że nie wszyscy chcą uczestniczyć w ich formie zabawy. Brakuje rozwiązań, które mogłyby pogodzić interesy obydwu grup. Podstawowym narzędziem powinna być edukacja i informacja. Jak to oddziałuje na ludzi i środowisko. Przypomnijmy więc kilka faktów.

Wpływ na układ nerwowy i psychikę

Eksplozje fajerwerków generują dźwięki o poziomie 120–150 decybeli, co jest porównywalne z hukiem samolotu odrzutowego startującego w bliskiej odległości. Taki hałas może prowadzić do:

  • Uszkodzenia słuchu, zwłaszcza u dzieci i osób starszych.
  • Wywołania stresu i lęku u osób cierpiących na zaburzenia nerwowe, takich jak zespół stresu pourazowego (PTSD).

Osoby starsze oraz pacjenci z chorobami układu sercowo-naczyniowego mogą doświadczać zwiększonego ryzyka wystąpienia zawałów serca i innych powikłań zdrowotnych w wyniku nagłych eksplozji dźwięków.

Wpływ na układ oddechowy i jakość powietrza

Podczas spalania fajerwerków uwalniane są liczne substancje chemiczne, takie jak tlenki azotu, siarka, aluminium oraz barwniki metaliczne. Ich obecność w powietrzu prowadzi do:

  • Podrażnienia dróg oddechowych, zwłaszcza u astmatyków i dzieci.
  • Tworzenia smogu, który może utrzymywać się przez kilka dni po pokazie.

Zwierzęta w obliczu fajerwerków – strach i cierpienie

Jak hałas wpływa na domowe zwierzęta?

Psy, koty oraz inne zwierzęta domowe mają o wiele bardziej wyostrzone zmysły niż ludzie. Dźwięk fajerwerków, który dla nas jest głośny, dla zwierząt staje się prawdziwą torturą.
Zwierzęta odczuwają:

  • Paniczny lęk, objawiający się próbą ucieczki, drżeniem ciała, czy nawet omdleniami.
  • Problemy zdrowotne, takie jak przyspieszone bicie serca czy problemy z oddychaniem.

Wiele zwierząt ginie co roku, uciekając w panice przed nieznanym hałasem, często wchodząc na ruchliwe drogi lub gubiąc drogę do domu.

Dzika przyroda pod ostrzałem

Nie tylko zwierzęta domowe cierpią z powodu fajerwerków. Ptaki i inne dzikie zwierzęta również doświadczają ogromnego stresu, który prowadzi do:

  • Dezorientacji i utraty orientacji w przestrzeni.
  • Opuszczenia gniazd, co szczególnie zimą może skutkować śmiercią młodych osobników.

Zimą ptaki zmuszone do nagłego lotu zużywają zapasy energii potrzebne im do przetrwania chłodnych nocy, co dodatkowo zmniejsza ich szanse na przeżycie.

Wpływ fajerwerków na środowisko naturalne

Fajerwerki pozostawiają po sobie ogromne ilości odpadów, takich jak plastikowe elementy, papier oraz metalowe osady. Śmieci te są toksyczne i trafiają zarówno do gleby, jak i wód gruntowych, powodując:

  • Zanieczyszczenie środowiska i szkody dla ekosystemów.
  • Zagrożenie dla zwierząt, które mogą połknąć resztki fajerwerków, traktując je jako pokarm.

Czas na zmiany – alternatywy dla dotychczasowych form odpalania fajerwerków

Rozwiązaniem problemów związanych z fajerwerkami mogą być innowacyjne alternatywy, które łączą widowiskowość z troską o środowisko i dobrostan żywych istot. Oto kilka przykładów:

  1. Pokazy świetlne oparte na dronach – tworzą spektakularne obrazy na niebie, bez hałasu i zanieczyszczeń.
  2. Laserowe show – efektywne i ciche rozwiązanie dla miast oraz większych imprez masowych.
  3. Pokazy tradycyjnych fajerwerków w miejscach wyznaczonych – dążenie do ograniczenia tzw. partyzantki, czyli odpalania materiałów pirotechnicznych w dowolnych miejscach i dowolnym czasie, co wywiera najbardziej negatywny wpływ na środowisko. Zwolennicy hukowych imprez mogliby wspólnie celebrować swoje „tradycje” bez szkody dla otoczenia. Pozostaje problem – gdzie znaleźć takie miejsca? Nie mogą to być odludne ostoje zwierząt!

Da się żyć bez fajerwerków… ale fajerwerki mogą jakieś życie odebrać.

Świadomość negatywnych skutków fajerwerków na zdrowie ludzi, dobrostan zwierząt i stan środowiska naturalnego powinna skłonić nas do refleksji nad naszymi wyborami. Czy chwila widowiskowej radości jest warta cierpienia tysięcy istot? Zachęcamy do wspierania inicjatyw ograniczających użycie tradycyjnych fajerwerków i promowania bardziej odpowiedzialnych form świętowania.

Oprac. Zoja Żak